class: center, middle background-image: url(images/Omniglot-logo.png) background-size: 125px background-position: 5% 92% # Tilfinningar ### Móðurmálskennsla Jón Ingi Hlynsson <img src="images/Tilfinningar/6-tilfinningar2.png" width="943" /> #### Omniglot AB #### Glærum síðast breytt: 2023-05-16 --- background-image: url(images/Tilfinningar/tilfinningahjol.jpg) background-size: 300px background-position: 92% 8% # Hvað eru tilfinningar? ??? - eru allar tilfinningar góðar? - en slæmar? Við höfum öll einhverja hugmynd um hvað tilfinnig er en það er erfitt að skilgreina nákvæmlega hvað tilfinning er. -- - Ástand líðanar: -- - einkennist af einhvers konar líffræðilegri örvun -- - sem hefur áhrif á **hugmyndir okkar um** heiminn og **hegðun** okkar -- - ýmist á jákvæðan eða neikvæðan máta -- **Málið.is**: geðhrif, kennd ??? - geðhrif vísa til sveiflna í skapi -- Fyrir vikið má taka ofantalda punkta sem svo: -- *Tilfinningar eru **ástand** sem felur í sér **flókið mynstur** af **hugrænum**, **líffræðilegum** og **hegðunarlegum viðbrögðum** við atburðum.* -- Tilfinningar hafa aðlögunargildi: - Eykur líkur á að lifa af - Mikilvægt fyrir nálægð/sambönd - Mikilvæg fyrir félagsleg samskipti - Mikilvægur þáttur lífsánægju ??? Um er að ræða eitthvað sem við finnum fyrir og engin leið fyrir okkur að vera 100% viss um að við upplifum öll það sama. Samt sem áður bendir allt til þess. Það er þó ekki það sama og að segja að svo sé raunin. --- background-image: url(images/Tilfinningar/6-tilfinningar.png) background-size: 300px background-position: 92% 8% # Grunntilfinningar Hvaða tilfinningar sérð þú á myndinni? -- - Reiði - Gleði/hamingja - Leiði/sorg/hryggð/depurð - Óbeit/andstyggð/viðbjóður - Ótti/hræðsla - Undrun -- Tilfinningarnar á myndinni virðast vera sammannlegar, þvert yfir ólíka menningaheima. --- background-image: url(images/Tilfinningar/lietome.jpeg) background-size: 600px background-position: 92% 8% # Grunntilfinningar Hvaða tilfinningar sérð þú á myndinni? - Reiði - Gleði/hamingja - Leiði/sorg/hryggð/depurð - Óbeit/andstyggð/viðbjóður - Ótti/hræðsla - Undrun Tilfinningarnar á myndinni virðast vera sammannlegar, þvert yfir ólíka menningaheima. **Fyrirlitning** er stundum höfð með sem grunntilfinning og þá verða þær sjö talsins -- **Hvað er hamingja?** -- - Hamingja tengist ekki peningum, greind eða heilsufari - Hamingjusamt fólk er ánægðara með sambönd sín. - Að hafa tilgang fyrir lífi sínu tengist meiri hamingju eða vellíðan. - Persónuleiki virðist skipta máli o.s.frv. --- # Skoðum YouTube klippu <iframe width="1202" height="450" src="https://www.youtube.com/embed/embYkODkzcs" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe> --- # Tvær meginkenningar um tilfinningar .pull-left[**Kenning James-Lange um tilfinningar**: Bregðumst fyrst við líkamlega og upplifum svo tilfinninguna. **Dæmi**: Erum hrædd af því við hlaupum. - *„Við erum hrædd af því að hjartað slær hraðar, reið af því að við sláum frá okkur og döpur af því að við grátum“* **Kenning Cannon-Bard um tilfinningar**: Skynjum fyrst tilfinningar og síðan finnum við fyrir líkamlegum breytingum. **Dæmi**: hlaupum út af því við erum hrædd. - *Ekkert orsakasamband er á milli tilfinningalegrar upplifunar og lífeðlislegrar sjálfvirkrar örvunar, bæði eru óháð viðbrögð við aðstæðum.* ] .pull-right[ <img src="images/Tilfinningar/jl-cb.png" width="829" /> ] --- # Lesum texta um tilfinningar <iframe src="https://drive.google.com/file/d/1YABCMUhSVcgz8IfLp4fltjsn-RF2DiLP/preview?showcase=0" width="100%" height="500" data-external="1"></iframe> --- background-image: url(images/Tilfinningar/tilfinningahjol2.jpg) background-size: 300px background-position: 92% 92% .center[ .middle[# Samræðuspruningar] ] Er það rétt að sérhver einstaklingur sé ábyrgur fyrir eigin hamingju? -- Geta erfiðleikar stuðlað að hamingju? -- Hvort skiptir meira máli til þess að vera hamingjusöm/samur - hugarástand eða ytri aðstæður. -- Getur verið að suma langi til þess að gera eitthvað sem stangast á við hamingju þeirra? -- Hver er munurinn á hamingju og gleði? -- Hvernig myndir þú skilgreina hamingju? --- .center[ .middle[# Heimaverkefni] ] Taktu til tvö blöð og skráðu niður svör við tveimur spurningum. Á annað blaðið skal skrá niður eins mörg svör og þér detta í hug á ákveðnum tíma við spurningunni: **a) Hvað telur þú að sé líklegt til þess að gera fólk óhamingjusamt?** Á hitt blaðið skrá niður eins mörg svör og þér dettur í hug á ákveðnum tíma við spurningunni: **b) Hvað telur þú að sé líklegt til þess að gera fólk hamingjusamt?** -- Áætlaðu þrjátíu mínútum í verkefnið. Skráðu niður a.m.k. fimm svör við hvorri spurningu. --- class: center middle # Fyrir næsta tíma <br> <br> Vinna heimaverkefnið sem útlistað var á glærunni á undan <br> <br> -- <img src="images/Tilfinningar/gleðilegapáska.jpg" width="379" /> --- class: center middle inverse # Takk fyrir tímann í dag